زمان لازم برای مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

آشنایی با پلاک های ارتوپدی

 

انواع پلاک های ارتوپدی

در جراحی های ارتوپدی یکی از ابزارهایی که نقش کلیدی دارد فیکساتور های داخلی یا همان پلاکهای ارتوپدی و یا پلیت ها هستند که در حال حاضر به انواعی چون قابل جذب و غیر قابل جذب دسته بندی کلی می شود و نوع قابل جذب آن نیز به دو دسته قابل جذب فلزی و غیر فلزی که هر یک می تواند ماده سازده منحصر به فردی ببرای خود داشته باشد.
نوع فلزی نیز به انواع استیل و تیتانیوم از نظر مواد سازنده تقسیم می شوند.
ما در اینجا به شرح دسته بندی کلی پلاکها صرف نظر از مواد تشکیل دهنده آنها پرداخته ایم و بیشتر تمرکز بر عملکرد آنها نموده ایم.

دسته بندی پلاک ها بر اساس عملکرد:

• Neutralisation.plate
  پلیت یا پلاک های خنثی ساز کننده
• Compression.plate
  پلیت یا پلاک های فشاری
• Buttress.plate
  باترس پلاک ها یا پلاک های آناتومیکال
• Bridging.plate
  پلاک های که به عنوان پل استفاده می شوند

 

دسته بندی پلاک ها از نظر ساختار:

DCP(Dynamic Compression Plate)

LC_DCP (Limited Contact Dynamic Compression Plate)

LCP (LocKing Compression Plate)

 

 

 

 

پلاک های خنثی کننده Neutralisation.plate

این پلاک ها برای فیکس کردن شکستگی در استخوان های بلند و برای خنثی کردن نیروی های وارده از این جابجایی استفاده می شوند این پلیت ها توسط پیچ های lag screw از خم شدن و چرخش محافظت می شود
این پلاک ها را به همراه پیچ لگ برای افزایش فیکساسیون موضع شکستگی استفاده میشود و نیروی که بر موضع سکستگی وارد می شود بر تمام طول استخوان پخش می شود.
پلاک های حنثی ساز کننده نوع خاصی از پلاک ها نیستند بلکه فقط نوع عملکرد آنها برای ثابت کردن شکستگی موجب این نام گذاری شده است

 

Dynamic.Compression.Plate

این پلیت ها برای اعمال فشاری که دو لبه استخوان شکسته را به هم نزدیک کند ساخته شده اند یک Compressoin پلیت استاندارد معمولا به عنوان یک Dynamic.Compression.Plate  (DCP) معرفی وشناخته می شود که یک فشار داینامیک برروی قطعات شکسته ایجاد می کند.

دراین پلیت ها سوراخ ها به شکل بیضی هستند که در یک سمت سوراخ یا در دو طرف سوراخ سطح شیبدار وجود دارد که اصطلاحا به آنها (Spoled edges) گفته می شود.

در هنگام محکم کردن پیچ روی پلیت ، هد(سر)پیچ دراین ناحیه میلغزد واین سرخوردن باعث میشود استخوان هم تحت اثر فشار پیچ کمی حرکت کند و دو لبه شکسته به هم نزدیک شوند . وقتی درسمت مقابل هم همین نیرو اعمال می شود باعث می شود که دو لبه شکسته بهم برسند

 

 

LC_DCP (Limited.Contact.Dynamic Compressio.plate)

این پلاک ها نوع خاصی از DCP ها هستند و روی استخوان لایه نازکی به نام پریوست قرارداردکه این پریوست دارای رگ های خونی فراوان است و هنگام کارگذاری DCP اثرفشاری این پلیت ها باعث می شود این عروق تا حدودی از بین بروند چون پلاک روی استخوان وعروق فشار وارد می کند برای کمتر شدن این عارضه پلاک های جدیدی به نام پلاک های LC-DCP طراحی شده اند

این پلیت ها (LC-DCP) دارای شیارهای خاصی هستند و حذف محل هایی از Plate که اثر خاصی در بهبود شکستگی ندارد و در تماس با استخوان و پریوست قرار دارد

 

 

عملکرد شیار های LC-DCP :

 ایجاد حداقل تماس بین پلیت و استخوان و بهبود گردش خون ناحیه شکستگی باعث می شود سفتی و فشاری که ممکن است از جانب پلیت روی شکستگی وارد شود ،پخش شود و اجازه ندهد این فشار در یکجا بماند.
این پلاک ها باعث می شوند پل های ارتباطی کوچک بین قطعات شکسته ایجاد شود.
این ها باعث می شوند روند بهبودی استخوان ها تسریع پیدا کند.

 

LCP (Locking_Compression_plate)

درسیرتکاملی LCP هاعلاوه بر LCDCP ها یک سری پلیت های جدیدی نیز طراحی شده اند که در آنها تکنولوژی locking screw باتکنیک های مرسوم ادغام شده است دراین پلیت ها یک سری سوراخ های ترکیبی وجوددارد به همین دلیل به آنها Combination hole میگویند.

این پلیت ها دارای یک سری سوراخ های ترکیبی هستند که هرکدام از سوراخ ها در طرفین عمل خاصی را انجام میدهند. سوراخ های موجود روی این پلیت ها هم دارای طرفی هستند که دارای سطح شیب دار است وهم درطرف مقابل سوراخی که شیار (رزوه) برروی آن وجود دارد.

 درپلیت های فشاری (Compression plate)یک نیروی فشاری داشتیم ولی درپلیت های لاکینگ (LCP) این نیروی فشاری به یک فشار فیزیولوژیک تبدیل شده است.

در واقع یک زاویه ثابت برای پیچ ایجاد کرده اند تا از فشار آوردن پلیت روی استخوان جلوگیری شود. یعنی یک پایه ثابت برای پلیت ایجاد می کنند که تماس زیادی بین پلیت واستخوان وجود نداشته باشد این پایه ثابت باعث ایجاد حداقل کنتاکت بین پلیت واستخوان می شود و باعث بهبود درگردش خون ناحیه پریوست استخوان می شود علاوه بر؛این وجود این زاویه برای بیماران دارای پوکی استخوان و کسانی که دچار شکستگی چند قطعه ای (multi fragment ) هستند و همچنین افرادی که شکستگی های پاتولوژیک دارند خیلی موثرترند.

 

Buttress_plate باترس پلیت ها:

دارای ویژگی ساختاری خاص و عملکرد منحصر به فرد هستند و به عنوان پلاک های آناتومیکال نیز خوانده می شوند.

اغلب در شکستگی های مفصلی که ویژگی آناتومیکی خاصی دارند استفاده می شوند.

درشکستگی انتهایی استخوان های بلند به خصوص در زانو و مچ پا که در این محل ها فشار و نیروی بیشتر وجود دارد کاربرد بیشتری دارند.

این پلاک ها برای فراهم کردن فیکساسیون مناسب گسترش و انحنا پیدا کرده اند به همین دلیل این پلاک ها به عنوان پلاک های اطراف مفصل  (peri articular plate) نیز معرفی می شوند.

در ساختار پلاک ها انحنا های مختلف در  سطوح مختلف وجود دارد.

از جمله این پلاک ها میتوان به پلاک های T شکل ،L شکل ،و برگ شبدری اشاره کرد

برای فیکس کردن پلاک ها بسته به محل شکستگی و جثه بیمار از ست پیچ های2.5، 3.5 یا 4.5 میتوان استفاده کرد.

 

 

 

پلاک بریج Bridging_plate

این پلاک ها در شکستگی ها چند قطعه ای (multi fragment) استخوان های بلند مانند فمور یا تیبیا استفاده میشوند که مانند یک پل دو قطعه استخوان سالم را به هم متصل می کند و قطعات خرد شده زیر این پل قرار میگیرند بخش پل مانند با کاهش غیر مستقیم فشار باعث به حداقل رساندن اختلال در جریان خون  عضو مورد نظر می شود.

 عمل اصلی این پلاک ها به وجود آوردن یک شرایط ثابت برای اندام است تا قطعات خرد شده و شکسته جابجا نشوند و از دفرمیته شدن اندام جلوگیری شود .

معمولا قطعات شکسته مثل پازل در کنار هم قرار داده میشوند و گاهی از bone granol هم برای فیکس کردن این قطعات استخوان استفاده می کنند.
در این پلاک ها میتوان کاهش طول عضو مورد نظر را هم اصلاح کرد.

 

 

پلاک های توبولار Tubular_plate

این پلاک ها به دو دسته تقسیم می شوند

– 1/3 توبولار

–  1/2 توبولار (simi tubular)

این پلاک ها دارای ضخامت کم (1mm) هستند و توانایی کمی در فیکس کردن شکستگی ها دارند و بیشتر برای فیکس کردن شکستگی در نواحی که دارای بافت نرم کم هستند استفاده می شوند مانند قوزک کناری پا،انتهای دیستال اولنار و استخوان آرنج
سوارخ های بیضی شکل این پلاک به کمپرشن گرفتن (به هم نزدیک شدن) دو قطعه شکسته کمک می کند

 

 

Reconstraction_plate

از مشخصات ظاهری بارز این پلاک میتوان به  بریدگی های (notches) عمیق در دو طرف کناری پلاک و در حد وسط بین دو سوراخ پلاک اشاره کرد

این پلاک مانند پلاک های دیگر (DCP,LC_DCP,LCP) به دلیل وجود بریدگی های که بحث شد مقاوم نبوده
از مزیت این پلاک ها این است که جراح میتواند با شگل دهی به پلاک آن را با ساختار آناتومیکی استخوان هماهنگ کند و پلاک را در جهات مختلف خم کند

توجه:

نباید بیشتر از 15 درجه پلاک را در یک نقطه خم کرد باعث ضعف و شکستن پلاک می شود.
برای خم کردن پلاک از پلاک خم کن مخصوص این پلاک ها استفاده می شود
این پلاک در شکستگی استخوان با پیچیدگی هندسی D_ 3 در نواحی لگن،حفره استابولوم،دیستال هومروس، کلاویکل و به صورت گسترده در شکستگی فک کابرد دارد.