تزریق عضلانی ( intramuscular )
در تزريق عضلاني، دارو وارد عمق عضله می‌شود. در اين نوع تزريق می‌توان حداكثر ۵ میلی‌لیتر دارو تزريق كرد. ازآنجایی‌که بافت عضلاني اعصاب حسي كمي دارد، تجويز داروهاي تحریک‌کننده به‌صورت عضلاني درد كمتري ايجاد می‌کند.
انديكاسيون هاي تزريق عضلانی
• جذب سريع دارو
• داروهايي كه نمی‌توان به‌صورت وريدي تزريق كرد
• تجويز داروهايي كه با آنزیم‌های گوارشي ايجاد تداخل می‌کنند
كنتراانديكاسيون ها
• اختلالات انعقادي
• ادم يا ورم اندام‌ها يا محل تزريق
• شوك
• مصرف داروهاي ترومبوليتيك
• بیماری‌های انسدادي عروق محيطي
• سكته قلبي يا MI
اصول كار
قبل از شروع به كار وسايل موردنیاز خود را آماده كنيد تا در حين كار به مشكلي برنخوريد. وسايل موردنیاز شامل سرنگ و سرسوزن، دارويي كه قرار است تزريق شود، پنبه الكلي، دستكش یک‌بارمصرف و رسيور
طول سوزن به عمق تزريق، جثه بيمار، مقدار چربي زیرپوست پوشاننده محلي كه قرار است تزريق صورت گيرد و غلظت محلول بستگي دارد. (براي تزريق سوسپانسیون‌ها و محلول‌های غليظ از سرسوزن‌های بزرگ‌تر استفاده می‌شود)
انتخاب محل تزريق:
انتخاب محل تزريق بستگي به وضعيت بيمار و هدف تزريق دارد. محل تزريق نبايستي ادماتو، ملتهب، داراي خال گوشتي، علائم مادرزادي و ضايعات ديگر باشد.
تزريق در عضله ونتروگلوتئال
كف دست خود را روی تروكانتر بزرگ استخوان ران قرار دهيد، به‌طوری‌که انگشت شست به‌طرف كشاله ران و ساير انگشتان به‌صورت کاملاً باز از هم به‌طرف بالا قرار گيرند به‌طوری‌که انگشت اشاره روي خار خاصره قدامی – فوقانی استخوان ايلياك قرار گيرد. محل تزريق در ناحيه است كه بين انگشت شست و اشاره قرار می‌گیرد.
تزريق در محل دورسوگلوتئال
خار فوقانی – خلفی ايلياك را به‌وسیله خطي به تروكانتر بزرگ استخوان ران وصل كنيد، محل دورسوگلوتئال در سمت طرفي و فوقاني قسمت وسط اين خط قرار می‌گیرد. روش ديگر اين است كه ناحيه گلوتئال را به چهار قسمت تقسيم كنيد و سپس در ربع فوقاني خارجي در حدود ۵-7 سانتی‌متر پایین‌تر از ستيغ ايلياك تزريق كنيد.
در اين روش تزريق در داخل عضلات گلوتئال (گلوتئوس مينيموس، مديوس و گوشه فوقاني خارجي عضله گلوتئوس ماكسيموس) انجام می‌شود.
تزريق در عضله واستوس لتراليس
بهترين محل براي تزریق در اين عضله قسمت مياني طرفي ران است. اين عضله مناسب‌ترین محل براي تزريق در كودكان و نوزادان است، زيرا نسبت به ساير عضلات تکامل‌یافته‌تر است و درعین‌حال عروق و اعصاب بزرگ نيز ندارد.
نكته: در نوزادان گاهي از عضله ركتوس فمورس استفاده می‌شود كه در بزرگ‌سالان استفاده از آن ممنوع است.
تزريق در عضله سرشانه (دلتویید)
از عضله دلتویید براي تزريق با حجم حداكثر ۲ میلی‌متر استفاده می‌شود.
تزريق در ۲٫۵ تا ۵ سانتی‌متر (حدوداً ۲ يا ۳ انگشت) پایین‌تر از زائده اکرومیون انجام می‌شود.
نكته:
– قبل از واردکردن سوزن از بيمار بخواهيد خود را شل نمايد و عضله محل با انگشتان دست ديگر گرفته و كمي برآمده شود.
– در برخي از موارد موقع تزريق ممكن است سرسوزن از كلاهك (hub) كنده شود. لذا بهتر است كمي از سرسوزن در خارج از پوست باقي بماند.
– هر چه دارو آهسته تزريق شود درد و ريسك بعضي عوارض كمتر خواهد بود.
– براي تزريق داروهاي روغني (نظير برخي از ویتامین‌ها) و كريستالي (نظير پنی‌سیلین) بهتر است از سرسوزن‌های بزرگ‌تر استفاده شود.
– از آنجائی که سوراخ سرسوزن یک‌طرفه است لذا در مواردي كه حجم دارو زياد است بهتر است در حين تزريق دارو سرسوزن چرخانده شود.
– گنجايش سريع عضله دلتویید حداكثر ۲ml و سرين حدود ۵ml است و تزريق بيش از اين ميزان با درد و ناراحتي نسبتاً شديد (و گاهي آبسه استريل) همراه خواهد بود و در چنين مواردي (نظير تزريق متوكاربامول) دارو بايستي به‌طور منقسم در دو طرف تزريق شود.
– برخي از بيماران در موقع تزريق دچار شوك وازوواگال می‌شوند. لذا در موقع تزريق بايستي بيمار دراز كشيده باشد.
💡 تجربه یک تزریق عالی با انتخاب سرنگ مناسب
💡 آماده كردن داروهای تزريقـی به روش حرفه ای
