خونریزی در اتاق عمل و راههای مقابله با آن
امروز می خواهم در مورد یکی از مسائل مهمی که جراحان از اولین جراحی ها با آن مواجه بوده اند یعنی خونریزی و راههای کنترل آن ،به شما عزیزان مطالبی را آموزش دهم.
لازم به ذکر است که بگویم بسیاری از بیماران در هنگام جراحی و خونریزی زیاد از بین می رفتند و روشهای سنتی زیادی برای مقابله با این مشکل کشف و امتحان شده است.
در حال حاضر علم پزشکی از دستگاه های پیشرفته امروزی برای کنترل خونریزی و جلوگیری از هدر رفت حجم خون بیمار استفاده می کند.
بدن انسان به طور متوسط حدود ۵ لیتر خون وجود دارد که تا حجم معینی از این خون را در حین پروسیجر جراحی، از دست دهد برای او مشکلی ایجاد نخواهد شد.ولی از یک حد معینی به بعد ،خونریزی بیش از حد منجر به مرگ بیمار خواهد شد.
اگر بخواهم تاریخچه ای از خونریزی در اتاق عمل به شما ارائه کنم باید به این موضوع اشاره کنم که خونریزی های اولیه از جنگ و نزاع ها بین افراد از انسان های نخستین تا به امروز راه خود را طی کرده و به موقعیت فعلی رسیده است.
بسیاری از روش های قدیمی در حال حاضر منسوخ شده است و یا بهتر بگویم روش های قدیمی توسط توسط تکنولوژی های مدرن به روز شده و با کمک گرفتن از تکنولوژی، علم پزشکی توانسته، دستگاه هایی را تولید و به خدمت بگیرد که کنترل خونریزی در پروسیجر های جراحی را به دست گرفته و از هدر رفته بیش از حد خونریزی بیمار جلوگیری کنند.
خونریزی در بخش‌های خاصی از بدن مثلا خونریزی داخل جمجمه از جمله جدی‌ترین معضلات پزشکی است. در بیمارانی که با خونریزی شدید مراجعه می‌کنند، بررسی اختلالات هموستاز ارزشمند است.
داروهایی که به عنوان فاکتورهای انعقادی برای کنترل خونریزی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
● داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک
● اثر بخشی داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک
● فاکتور ۷ فعال شده نو ترکیب
● دسموپرسین
علاوه بر مطالب بالا کنترل خونریزی توسط دو شکل زیر هم در حال حاضر در اتاق عمل انجام می شود:
– کنترل با عوامل غیر تهاجمی مثل فشار موضعی و کمپرس
– کنترل با عوامل تهاجمی مثل سوزاندن و یا مسدود کردن انتهای رگ با نخ و.. که روشهای اصلی در اتاق عمل هستند.
در کنترل خونریزی با روش غیر تهاجمی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
– استفاده از تورنیکه
– استفاده از کمپرس موضعی تا انعقاد کامل
در کنترل خونریزی با روش تهاجمی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
– استفاده از دستگاه الکتروکوتر
– استفاده از لیگاشور
– استفاده از نخ های جراحی و بستن انتهای رگ (لیگیت کردن)
– استفاده از مسدود کننده ها مثل bone wax در خونریزی های استخوانی مثل جمجمه
- در توضیح روشهای غیر تهاجمی بیشتر در خونریزی هایی استفاده می شود که خیلی خفیف بوده و در حد اوزینگ یا خونریزی آهسته وریدی باشد.
- در خونریزی های وسیع و سریع و یا شریانی بهیچ وجه روشهای غیر تهاجمی کاربردی ندارد.
- در پروسیجرهای جراحی که احتمال خونریزی متوسط و یا شدید وجود دارد در صورت امکان با بستن تورنیکت به صورتی که یک مفصل بالاتر وجود داشته باشد می توان استفاده کرد که خود دستورالعمل خاص خود را دارد که در مطالب بعدی به آن اشاره خواهیم کرد.
- اگر بیمار تحت پروسیجر جراحی قرار گیرد که احتمال خونریزی شدید در آن باشد حتما باید به میزان احتمال خونریزی برای وی خون رزرو و آماده قبل از شروع پروسیجر جراحی شده باشد.
- در خونریزی های متوسط و خفیف اگر با کمپرس موضعی خونریزی قطع نشود از ابزاری بنام الکترو کوتر استفاده می شود. گاهی عروق بقدری ضخیم است که دستگاه الکترو کمتر هم جوابگوی کنترل خونریزی را ندارد و بایستی توسط نخ های جراحی غیر قابل جذب مثل سیلک سر انتهایی عروق مسدود و از ادامه خونریزی آن جلوگیری شود.
خونریزی های با منشا سطح مقطع استخوانی، فقط توسط مسدود کننده هایی که تحت عنوان bone wax نامیده می شوند، اقدام به جلوگیری از خونریزی می کنیم.
گاهی نیاز می شود در خونریزی هایی که از نواحی مثل کبد یا مغز که عروق زیاد و ظریف و با تراکم بالا دارند از وسایلی بنام سرجی سل که دو نوع ورقه ای و پودری دارا می باشد استفاده و از خونریزی موضع عمل جلوگیری می شود.
