عوارض جراحی زیبایی بینی (راینوپلاستی)

عوارض جراحی زیبایی بینی (راینوپلاستی)
این موضوع یکی از دغدغه های بسیاری از افرادی می تواند باشد که قصد انجام جراحی زیبایی بینی را دارند و یا این عمل جراحی را انجام داده و متاسفانه دچار عارضه شده اند.

لازم به ذکر است که جراحی ها بسته میزان حساسیتی که دارند در بهترین شرایط حتی زیر دست جراحان بسیار زبردست و باتجربه ممکن است دچار عارضه شده و نارضایتی هایی را در افراد ایجاد کند.

صورت در معرض دید ترین قسمت بدن ماست و بینی در مرکز آن واقع شده و برجسته است لذا اشکالات ساختمانی بینی برای تمام افراد بوضوح قابل رویت است.

با رعایت موارد فوق احتمال پیدایش عارضه بدنبال عمل جراحی بینی بسیار کاهش خواهد یافت. البته جراح با معاینه بینی می تواند پیش بینی کند که اگر یک بینی خاص تحت عمل جراحی قرار گیرد ممکن است دچار یک عارضۀ خاص شود. در این صورت جراح باید این مطلب را با متقاضی عمل در میان گذاشته و تلاش نماید نامبرده را از انجام این عمل منصرف نماید.

به طور کلی عوارض جراحی زیبایی بینی را می توانیم به دو گروه تقسیم نمائیم:
1- آسیب دیدن عملکرد بینی یا انسداد تنفسی
2- تغییرات نامطلوب ظاهر بینی
چنانچه بعد از عمل حفرۀ داخل بینی تنگ شود و تنفس از بینی برای بیمار سخت شود انتظار می رود که بیمار از علائمی مثل تنفس دهانی،خشک شدن گلو به هنگام خواب، تنفس صدادار و کاهش حس بویایی رنج ببرد.

علل انسداد تنفسی متعاقب عمل جراحی بینی عبارتند از:

1-اصلاح نکردن انسدادهای مکانیکی در حین عمل جراحی.

چنانچه از قبل از عمل بزرگی شاخک های بینی و یا انحراف تیغۀ بینی وجود داشته باشد جراح باید تلاش نماید این موانع به ظاهر مختصر را هم برطرف کند. با توجه به اینکه بینی با عمل جراحی معمولاً کوچک تر می شود چنانچه مانعی که از قبل وجود داشته و انسداد هم ایجاد نکرده را برطرف نکنیم وقتی بینی جمع تر شد این مانع به ظاهر بی اهمیت باعث انسداد مسیر تنفسی می شود.

2- التهاب مخاط داخل بینی .

چنانچه بدلیل سینوزیت مزمن و یا آلرژی شدید مخاط داخل بینی متورم باشد ممکن است باعث انسداد تنفسی شود.

3- چسبندگی های مخاط داخل بینی.

اگر جراح داخل بینی را زیاد دستکاری نماید باعث زخمی شدن مخاط بینی می شود. اگر مخاط زخمی شده در مجاورت یکدیگر قرار گیرند به هنگام ترمیم به یکدیگر می چسبند و راه داخل بینی را تنگ می نمایند.

4- تنگ کردن بیش از حد سوراخهای بینی.

اگر جراح بدون در نظر گرفتن جثه فرد اقدام به کوچک کردن بیش از اندازه سوراخ های بینی فرد نماید فرد از نظر سوراخ های بینی دچار مشکل خواهد شد که خود این عارضه در نظافت و تبادل هوا برای فرد دچار مشکل می نماید.

5- برداشتن بیش از اندازه از غضروف های نوک بینی.

این امر منجر به تنگی مدخل بینی می شود.
تاکنون با علل انسداد بینی بعد از عمل جراحی آشنا شدیم امّــا اگر جراح بینی از تجربۀ کافی برخوردار نباشد علاوه بر مختل شدن عملکرد بینی این احتمال وجود دارد که ظاهر بینی فرم مطلوب و مورد نظر را پیدا نکند و به شکل نامطلوبی در آید.

این شکلهای نامطلوب و دلایل آن عبارتند از:

1- قرینه نبودن سوراخهای بینی
شکل و اندازۀ سوراخهای بینی تحت تأثیر قسمت های مجاورش می باشد. بطوریکه وضعیت غضروف های نوک بینی، قسمت جلویی و پایینی تیغۀ بینی، اتصال بینی به لب بالا ونحوه و میزان برداشتن از سوراخهای بینی همه و همه روی شکل سوراخ بینی تأثیرگذارند.

اگر به سوراخها ی بینی فردی که عمل نکرده بنگریم معمولاً دو سوراخ بینی دقیقاً عین هم نیستند امّـــا فردی که عمل می کند بعد از عمل انتظار دارد که سوراخها کاملاً قرینه باشند. جراح در طی عمل باید تلاش نماید که میزان غیر قرینگی را برطرف کرده و تا آنجا که ممکن است آنرا اصلاح نماید.

2- انحراف بینی
در مواردی که انحراف تیغۀ بینی شدید باشد معمولاً بر روی شکل ظاهری بینی هم تأثیر می گذارد و ظاهر بینی هم قرینه و صاف نیست. اصلاح کامل انحراف تیغۀ بینی از کجی ظاهری بعد از عمل جلوگیری می کند. اگر انحراف تیغۀ داخلی بینی قبل از عمل خفیف باشد و جراح آنرا در طی عمل زیبایی بینی اصلاح نکند این کجی به جا مانده علاوه بر آنکه ممکن است باعث انسداد بینی شود می تواند باعث کجی بعد از عمل بینی نیزشود.

3- غیر عادی بودن شکل بینی
اگر جراح به میزان زیادی از بافت های بینی بردارد نتیجۀ آن دماغی است که قوس زیادی دارد و اصطلاحاً سرسره ای است، زاویه زیادی دارد و اصطلاحاً خوکی است و در نمای رخ هم خیلی باریک است. روشن است که این بینی دیگر نمای نرمال و طبیعی را نداشته و ظاهری مصنوعی به فرد می دهد که مطلوب نیست. بنابراین جراح باید محتاط باشد و از ایجاد تغییرات زیادی که به بینی نمایی غیر طبیعی می دهد بپرهیزد

4- منگنه ای شدن یا وجود فرو رفتگی هایی در دو طرف بینی
بروز این مشکل علاوه بر اینکه به ظاهر بینی نمای نامطلوبی می دهد باعث می شود قسمت فرو رفته مانعی در مسیر راه هوایی باشد و فرد دچار انسداد بینی شود. علت بروز این عارضه برداشتن بیش از حد از غضروف بینی است. به طور طبیعی غضروفی که نوک بینی را تشکیل می دهد امتداد یافته و در لابه لای قسمتی از دیوارۀ خارجی سوراخ بینی قرار می گیرد.

وجود این غضروف باعث می شود فشار منفی ای که به هنگام دم به قسمت های مختلف بینی وارد می شود نتواند پره های بینی را به داخل بکشد. در طی عمل جراحی معمولاً مقداری از این غضروف ها برداشته می شود تا نوک بینی جمع تر شود.

اگر چنانچه بیش از مقدار لازم برداشته شود غضروف باقیمانده دیگر نمی تواند در مقابل فشار منفی هنگام دم مقاومت کند و به داخل کشیده می شود و سوراخ بینی تنگ شده و مسیر تنفسی با مشکل مواجه می شود.

5-کاهش حس بویایی
پایانه های اعصاب بویایی در سقف حفرۀ داخل بینی قرار گرفته اند. این ناحیه در طی عمل زیبایی بینی معمولاً دستکاری نمی شود بنابراین احتمال آسیب دیدن حس بویایی بعد از عمل جراحی وجود ندارد مگر در دو حالت:

حالت اول:
اینکه فردی که تحت عمل جراحی قرار گرفته است از قبل مبتلا به پولیپ وسیع و منتشر بینی بوده است و همزمان با عمل زیبایی تحت عمل پولیپکتومی نیز قرار گرفته باشد. با توجه به اینکه ممکن است پولیپ ها در قسمت نزدیک به سقف حفره بینی قرار گرفته باشند برداشتن آنها و دستکاری آن قسمت ممکن است منجر به آسیب دیدن پایانه های بویایی شود.
اگر فردی مبتلا به پولیپ وسیع بینی باشد بهتر است که ابتدا در یک عمل مجزا پولیپ ها برداشته شوند و سپس با فاصلۀ چند ماه بعد تحت عمل زیبایی بینی قرار گیرند.

حالت دوم:
اگر به دلایلی که قبلاً ذکر کرده ام فردی در اثر عمل زیبایی بینی به درجاتی دچار انسداد بینی شود به همان میزان نیز دچار کاهش حس بویایی می شود زیرا برای اینکه بتوانیم بویی را حس کنیم باید مولکولهای فرّار آن ماده بتوانند از طریق بینی خود را به پایانه های اعصاب بویایی برسانند.
چنانچه بینی مسدود باشد این مولکولها قادر نیستند وارد بینی شوند تا بتوانند اعصاب بویایی را تحریک کنند.

خواندن مقاله جراحی زیبایی بینی به شما توصیه می گردد

از عوارض دیگر این جراحی می توان به موارد ذیر اشاره کرد:

بینی زینی شکل
این عارضه در اثر برداشتن بیش از اندازة قوز استخوانی- یا غضروفی ( در نیمة پایینی بینی)- ایجاد می‌شود. برداشتن بیش از اندازه قوز استخوانی، معمولاً به دلیل تخمین نادرست جراح در مقدار لازم برداشتن قوز حاصل می‌شود. در روز‌های نخست پس از جراحی، تورم موجود در بافت‌ها، شاید مانع از آن باشد که این عارضه به ­وضوح نمایان شود.

جهت پیشگیری از این عارضه توصیه می­ شود از جراح خود درخواست نکنید بینی­تان را کوچک کند. ایجاد قوس مقعر در پشت بینی، شاید نه تنها منجر به عوارض ظاهری ایجاد بینی زینی شکل و حالت مصنوعی آن شود، بلکه به دلیل ارتباط تنگاتنگ میان ظاهر و کارکرد بینی فضای تنفسی داخل بینی را نیز کم و مشکلات تنفسی ایجاد می کند.

از جمله اقدامات پیشگیرانه جراحان بینی، این است که برای کم کردن بافت استخوانی پشت بینی، دقیق و حساب شده عمل کنند و قوز کاذب را از قوز حقیقی تمایز دهند. دقت در محاسبه، به تجربه و ارزیابی دقیق پیش و حین عمل بستگی دارد.

در بسیاری از بینی‌ها، افتادگی نوک بینی موجب کوتاه به­نظر رسیدن جلو آمدگی انتهای بینی می‌شود.این امر می تواند قوز پشت بینی را بیش از حد واقعی، برآمده نشان دهد و این قوز کاذب در پشت بینی، جراح را به اشتباه بیندازد

از طرف دیگر عمیق بودن ریشه بالایی بینی در بسیاری از بیماران ایرانی، شدت قوز کاذب را بیشتر نشان می دهد، به این سبب، تخمین مقدار واقعی کاهش ارتفاع پشت بینی باید با توجه به رفع گودی غیر طبیعی ریشه بالایی بینی و اصلاح جلوآمدگی انتهای بینی انجام گیرد تا از افتادگی نوک بینی بکاهد و قوز کاذب با افزودن و نه با کاهش رفع شود.

برای متناسب ساختن بینی زینی­‌شکل، از روش افزودن بافت­های پیوندی در پشت بینی استفاده می­ شود. بافت پیوندی را می توان از محل خود بینی، یا خارج از بینی تأمین نمود. چنانچه فرورفتگی پشت بینی اندک باشد، شاید برداشت این بافت از تیغة بینی برای تأمین نقص موجود کفایت کند.

متأسفانه در بسیاری از موارد، نقص ایجاد شده به اندازه­ای است که بافت وام گرفته شده از غضروف­های تیغة بینی، برای جبران کفایت نمی کند. در این هنگام، می­ توان از بافت­ های خارج از بینی مانند غضروف گوش و یا غضروف دنده و یا غضروف های آلوگرافت که از جسد گرفته می شود ،برای پیوند استفاده نمود و بینی­ های زینی­ شکل شده را اصلاح کرد. جراحی مجدد بینی جهت رفع این عارضه بسیار دشوار و حساس است. با این همه، شاید اصلاح کامل این عارضه امکان پذیر نباشد.

هشتی شکل شدن بینی
شکاف عمیق اسکلت استخوانی و غضروفی بینی در اثر برداشتن بیش از اندازه بافت‌های حمایت کننده بینی حالتی ایجاد می‌کند که در آن، بینی از روبه­ رو مانند عدد هشت به­ نظر می­رسد.
این نمای هشت­ مانند در فاصلة بالایی استخوانی و بخش پایینی غضروفی، موجب دو تکه به نظر رسیدن بینی می‌شود.صاحبان چنین بینی­ هایی به علت فرورفتگی هشت مانند، گرفتار مشکلات تنفسی هم هستنند،این فرورفتگی در داخل بینی، دریچه داخلی بینی را تنگ می‌کند.

پیشگیری این رویداد، بسیار بهتر و ساده تر از اصلاح و درمان آن است. کافی است که حین عمل جراحی، اتصالات غضروفی استخوانی اسکلت بینی تا حد ممکن حفظ و در نتیجه از فروافتادگی این ناحیه جلوگیری شود.

آسیب‌های شدید شبکة مویرگی زیرپوستی و استفادة نابجا از مواد پیوندی نامناسب، دو علت مهم ایجاد آسیب‌های پوستی بر روی قسمت استخوانی بینی حین عمل جراحی به شمار می روند.

صدمات عمیق مویرگی پوستی موجب نرسیدن خون کافی به پوست و ایجاد مرگ سلولی پوست می‌شود. پس از مرگ سلولی پوست بینی، التیام پوست همراه با بافت جوشگاهی ناهماهنگ سبب بدشکلی پوست بینی می‌شود.
گفتنی است برای پیشگیری از این عارضه وخیم، استفاده جراح از ابزارهای جراحی بینی در قسمت‌های زیر پوست بینی، به­ ویژه در پوست پوشانندة استخوان بینی باید در کمال آرامش و ملایمت صورت پذیرد. استفاده از مواد مصنوعی به عنوان پیوند در داخل بینی، با عوارض احتمالی زیادی همراه است و باید از آن اجتناب کرد.

بهترین مواد پیوندی همیشه مواد طبیعی و بافت‌های سالم خود بیمار هستند. نکته جالب دیگر این که احتمال آسیب پوست بینی در عمل دوم بیش از عمل اول است و در عمل های مجدد بعدی این احتمال بسیار بیشتر می شود.

 پره‌های بینی فرو رفته
معمولاً این عارضه به دنبال برداشتن غضروف‌های پره‌های بینی برای جمع کردن نوک بینی روی می دهد.معمولاً در نخستین هفته‌های پس از جراحی، ورم بافت‌ها مانع آشکار شدن کامل این عارضه می‌شود و در مواردی که نوک بینی بیش از اندازة لازم جمع شود، کم بودن غضروف‌های حمایت کنندة نوک بینی و نزدیک شدن بیش از اندازة این غضروف‌ها به یکدیگر، گذشته از آنکه ممکن است فرورفتگی بیش از اندازه ای در ظاهر بینی پدید آورد، در تنفس از راه بینی نیز اشکال ایجاد می­کند.

پره وسطی تو کشیده شده بینی
در حالت طبیعی از نظر معیارهای زیبایی بینی، در نمای نیمرخ، پرة وسطی بینی باید خود را در ورای پره‌های جانبی بینی نشان دهد. در صورت برداشتن غضروف‌های تیغة میانی، این پره به داخل بینی کشیده می شود. این حالت، نمودی غیرطبیعی از نیمرخ بینی به دست می دهد.

برداشته شدن پوست پره‌های بینی
در مواردی که قسمت زیادی از پره‌های بینی برداشته شود، به دلیل صاف شدن چین بین بینی و صورت، امکان دارداثر بخیه‌ها بر روی پوست صورت نمایان شود،تنگی بیش از اندازه سوراخ‌های بینی موجب مشکلات تنفسی از راه بینی نیز خواهد شد.
پره‌های بسیار مشخص که با عملکرد طبیعی بینی همراه است و ظاهری طبیعی به بینی می دهند، بسیار بهتر از پره‌های کوچک شده­ای هستند که علاوه بر نشانگر عمل بودن، به ایجاد اشکالات تنفسی نیز کمک می کنند.

گاه، باریک بودن راه تنفسی،سبب پایین افتادگی پرة کوچک شده به هنگام عمل دم می‌شود. شدت عارضه اغلب به صورتی است که کیفیت زندگی بیمار را جدّا تحت تاثیر قرار می دهد و او را ناگزیر از انجام اقدامات اصلاحی خواهد کرد.

بالا رفتن بیش از اندازة نوک بینی و بینی خوکی
برداشتن بیش از اندازه بافت‌های غضروفی و پوست قسمت پایینی بینی، امکان دارد موجب بالا رفتن بیش از حد نوک بینی و در نتیجه، نمای بینی خوکی شکل ‌شود.

در این حالت، عمق سوراخ‌های بینی از فاصلة دور نیز نمایان است و حالتی کاملاً مصنوعی و غیرطبیعی به بینی می‌دهد. اصلاح این حالت نیز از موارد مشکل در جراحی مجدد بینی است.
زیرا برداشتن و کم کردن بافت‌ها آسان­تر از اضافه کردن به بافت‌هاست.

باریک شدن بیش از حد نوک بینی
نوک بینی از نظر اصول زیبایی، پهنایی متناسب با قسمت‌های بالایی دارد. در صورت باریک شدن بیش از حد نوک بینی، تناسب بین دو بخش بالایی و پایینی بینی و نیز پره ها به هم می­خورد و بخش بالایی و پره ها پهن­تر به نظر می‌رسند. معمولاً چنین حالتی مشکلات تنفسی را نیز به دنبال خواهد داشت.

گشاد شدن مویرگ‌های روی پوست بینی
ممکن است مویرگ­های روی پوست بینی، هم در بخش بالایی بینی وهم در قسمت نوک بینی گشاد شوند،در این حالت مویرگ‌های زیادی بر روی پوست نوک بینی نمایان می‌شوند.

جراحی‌های مکرر پشت سرهم و دستکاری زیاد بر روی بافت‌های گوشتی زیر پوستی نوک بینی حین عمل، از عوامل مستعد کنندة این عارضه ­به شمار می روند.

از دست دادن پوست نوک بینی
بخش بالایی بینی، آسیب‌های شدید شبکة مویرگی زیرپوستی و دستکاری‌های زیاد در بافت‌های زیرپوستی نوک بینی در جهت کوچک کردن بیش از حد متعادل، علت مهم ایجاد آسیب‌های پوستی نوک بینی به حساب می آید. در موارد بسیار شدید، حتی ممکن است کل پوست نوک بینی از دست برود.

برای ترمیم چنین عارضة وخیمی باید از طریق روش‌های ترمیمی، از پوست قسمت‌های دیگر صورت، مانند پوست پیشانی یا پوست چین بین لب و بینی استفاده کرد.

در صورت تشخیص دقیق، ارزیابی‌های کامل پیش از عمل، دقت در انتخاب بیماری که داوطلب جراحی پلاستیک است و انتخاب دقیق یک جراح متبحر، امکان پیش گیری از بسیاری از عوارض بالا وجود خواهد داشت.

با بهره گیری از این کلیدهای طلایی، می‌توان احتمال بروز پیشامدهای نامطلوب جراحی پلاستیک بینی و نیاز به انجام جراحی های دوباره و چندباره را به میزان زیادی کاهش داد و بیمار و خانواده، پزشک و سیستم بهداشت و درمان جامعه را از تحمل هزینه های مادی و معنوی گزاف در امان نگه داشت.